Als de gemeente Hoogeveen op 10 en 11 april 75 jaar vrijheid viert, doet ze dat terwijl een pijnlijke situatie nog altijd niet is opgelost. Burgemeester Jetze Tjalma speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een zeer dubieuze rol. Uit onderzoek van Albert Metselaar blijkt namelijk dat hij 'de Joodse gemeenschap van Hoogeveen' op een presenteerblaadje aan de Duitse bezetter gaf.

Daarom moet Tjalma het ereburgerschap van de gemeente worden ontnomen. Ook het park, dat officieus de naam van Tjalma draagt, moet een andere naam krijgen. Dat willen Metselaar en ook de Hoogeveense SGP-fractie. "Een ereburger moet iemand zijn waar je tegenop kijkt. Dat moet een voorbeeld zijn", zegt Metselaar in het Radio Drenthe-programma Cassata.

 

Albert Metselaar (l) en Brand van Rijn (r) (foto: RTV Drenthe/Margriet Benak)

Eerst onderzoek van het NIOD

Maar de gemeente Hoogeveen wil eerst dat het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) ook nog onderzoek doet naar Tjalma. De resultaten - die waarschijnlijk nog maanden op zich laten wachten - worden daarna in de raad besproken. Vervolgens wordt gekeken of en welke vervolgstappen worden genomen. Dat duurt Metselaar veel te lang. Hij wil dat Hoogeveen nu al ingrijpt.

Metselaar is enerzijds trots dat hij naar eigen zeggen de moeite waard is om gecontroleerd te worden, maar is anderzijds ook een beetje gekrenkt. "Ik heb nu ook zo'n houding van: laat maar zien wat jij (onderzoeker van het NIOD, red.) boven water kunt halen, dat gaat je veel tijd kosten." De onderzoeker wil best samenwerken, 'maar wel met goede afspraken'.

'Eerst rechtzetten, daarna pas herdenken'

En dus viert Hoogeveen straks de bevrijding zonder dat dit van tevoren is opgelost. SGP-fractievoorzitter Brand van Rijn ergert zich daaraan. "Wij willen rechtvaardigheid voor de joodse gemeenschap van toen. In Hoogeveen denken ze dat we hier een politieke stunt van willen maken, maar dat is helemaal niet aan de orde. Eerst dit onrecht rechtzetten, daarna pas verder gaan met herdenken." Metselaar verwacht ook niet dat dit op korte termijn is rechtgezet. "Alleen als er tussendoor nog wonderen gebeuren."

Metselaar stuitte een tijd geleden op archiefkast, die tot dan toe nog niet openbaar gemaakt was. "Ik ben toen van de ene in de andere verbazing gevallen", aldus Metselaar. "Tjalma was heel meegaand met de Duitsers. Hij gaf op 16 mei 1940 alle joodse inwoners al administratief over aan de bezetter. Vervolgens gaf hij een lijst van wie waar woonde."

Volgens Metselaar deed hij dat zonder morren. "Je hebt natuurlijk de omstandigheden van de bezettingsmacht, maar op dat moment was er nog geen druk. Hij had ook kunnen zeggen: 'Ik doe het niet'." Ook deed Tjalma geen moeite om de boel te vertragen, zegt Metselaar. "Alles wat de Duitsers vroegen werd op een presenteerblaadje uitgereikt."

Luister hier de hele uitzending van Cassata terug.

Abonneer je op deze podcast

De Cassata-podcast is te vinden op je favoriete podcast-apps voor zowel Android- als Apple-telefoons en tablets. Gebruik de knoppen hieronder om de podcast te luisteren in een van deze apps.

| iTunes / Apple Podcasts | Google Podcasts | Stitcher | Spotify | TuneIn |