Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen er niet alleen veel mensen om het leven; ook vele dieren vonden de dood door oorlogsgeweld. Daaraan herinnert onder andere een heuvel aan de Bosweg bij Diever. Een nieuw wit kruisje markeert het graf van een paard.

'Paardegraf 8-4-'45' heeft Geert Veen op het witte kruisje geschilderd. Hij is lid van Historische Vereniging Appelscha en was al jaren op zoek naar de locatie van het paardengraf. Uit oude verhalen wist hij dat het ergens bij Diever moest liggen. Pas toen hij Aldert Dijkstra trof, kwam hij na enig puzzelwerk tot de conclusie dat het aan de Bosweg moest zijn, tussen Diever en Oude Willem. "Er zijn acht- of negenhonderd paarden omgekomen in de oorlog, maar er wordt nooit aandacht besteed aan het hoe en wat", zegt Veen.

Vuurgevecht

Het is de nacht van 7 op 8 april 1945. Een deel van Nederland is al bevrijd van de Duitse bezetting, maar Drenthe nog niet. In die bewuste nacht worden 702 Franse parachutisten gedropt om de weg vrij te maken voor de Canadese bevrijders. Door een dichte grondmist komen ze grotendeels op de verkeerde plek terecht, zoals bij Wateren en Oude Willem. Aldert Dijkstra: "Zo gaat het verhaal dat daar Franse para's zaten. Die zijn in gevecht gekomen met terugtrekkende Duitsers." Bij een vuurgevecht zouden een Duitse soldaat en een paard zijn omgekomen, waarna het paard ter plekke zou zijn begraven. Er zijn meer verhalen bekend waarbij Duitsers Drentse paarden en wagens hadden gevorderd.

Veen heeft met een metaaldetector een kogel en een stuk leer gevonden bij de heuvel. Het terrein is van Staatsbosbeheer en er mag niet dieper gegraven worden. "We weten dus niet zeker of het paard er wel ligt", zegt Veen. "Maar dat weet ik haast wel honderd procent zeker", zegt Dijkstra. Hij vervolgt lachend: "Maar vlees was destijds duur, dus wie zegt mij dat ze 'm niet opgegraven hebben?"

Nieuw kruis

Beide geschiedenisliefhebbers vinden dat het kruisje aan de Bosweg desondanks goed op zijn plek is. Een paar jaar geleden zette Veen er een houten kruisje neer, dat later begon te rotten. Het nieuwe kruis is beter bestand tegen verschillende weersinvloeden.

Een bord dat verwijst naar het paardengraf vinden de twee ook geen slecht idee. Veen: "Er wordt te weinig aandacht aan besteed", herhaalt hij nog maar eens. "Natuurlijk moet er aan menselijke oorlogsslachtoffers gedacht worden, maar ik vind dit zó bijzonder." Dijkstra besluit: "Het is toch een stuk van de Nederlandse geschiedenis."