In het kader van het NIOD fotoproject 'De Tweede Wereldoorlog in vijftig foto's' heeft een Drentse werkgroep vijftig opmerkelijke Drentse oorlogsfoto's verzameld.

Tijdens een bijeenkomst in het Drents Archief in Assen zijn hier vijfentwintig foto's uit gekozen die naar het NIOD gestuurd zijn. Uit alle provinciale inzendingen kiest het NIOD honderd foto's die in de Tweede Kamer tentoongesteld zullen worden.

Op deze website lichten we de komende tijd de vijfentwintig foto's uit de Drentse selectie toe.

Dankzij een briefje

Het joodse gezin Ten Brink overleefde de oorlog dankzij Jacoba Omvlee uit Nieuw-Amsterdam. Zij liet het gezin onderduiken in haar molen in Zuidbarge.

De familie woonde sinds de eeuwwisseling in Nieuw-Amsterdam en had eerst een slagerij en later een textielwinkel in het dorp. Op 23 augustus 1942 moest zoon Leo naar Westerbork. Voordat hij getransporteerd werd naar Duitsland - waar hij een maand later zou omkomen in Auschwitz - schreef hij zijn ouders dat ze moesten maken dat ze wegkwamen wilde hen niet hetzelfde overkomen.

Onderduiken in een molen

Jacoba Omvlee twijfelde niet en liet het gezin van vier personen intrek nemen in een kleine zolderkamer in haar molen. Vader Jozef, moeder Hendrina, zoon Samuel en Jozefs broer Meyer moesten zich stilhouden en hadden weinig bewegingsruimte. Jaren later is de scene te zien in de documentaire 'Jacoba' die kleinzoon Joram ten Brink in 1989 maakte. Jacoba's kleinkinderen spelen in de film.

Lees ook: Erkenning voor vrouw die Joodse onderduikers in huis nam

Documentaire 'Jacoba'

Joram kwam op het idee tijdens de begrafenis van Jacoba in 1977. In een artikel in de Telegraaf van 22 augustus 1989 zegt hij: "Ik wilde proberen te achterhalen hoe het leven van de joden in deze plattelandsgemeenschap voor de oorlog was. Wat bewoog Jacoba om mijn familie te helpen toen ze hoorde dat de oudste zoon Leo op transport was gezet."

Jonge weduwe

Jacoba was getrouwd met Jan Omvlee die de molen in 1919 had gekocht. Nog geen tien jaar later overleed Jan op 37-jarige leeftijd aan een bloedvergiftiging en liet zijn vrouw achter met acht kinderen. Sindsdien bestierde zij de molen samen met haar kinderen.

Geheimhouding

Haar kinderen hielpen haar bij het verstoppen van de onderduikers. Niemand buiten het gezin Omvlee heeft hier ooit weet van gehad. Dit is waarschijnlijk de reden dat ze niet verraden zijn en dat het gezin de oorlog heeft overleefd.

Aardappelen

Op de foto schilt Jacoba Omvlee, gehurkt met donkere jurk en geruit schort, samen met evacués aardappelen voor haar boerderij in Zuidbarge.

Lees ook: Onderduiken in Drenthe