Na de oorlog hebben honderden Drenten een Yad Vashem-onderscheiding ontvangen.

"De Yad Vashem-onderscheiding is bedoeld voor mensen die tijdens de Holocaust tenminste één Joodse persoon het leven hebben gered", legt de secretaris van de Stichting Vrienden van Yad Vashem Nederland Betty Lievendag uit. Dat kan bijvoorbeeld door hen onderdak te geven of voor voedsel of valse documenten te zorgen. "Het is voor mensen met kwaliteiten die niet iedereen had. Mensen die zich zonder eigen belang inzetten om Joden het leven te redden."

In de hele provincie hebben Drenten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog ingezet om Joden te beschermen tegen de Duitse bezetter. Vooral het dorp Nieuwlande springt er uit. Op 11 april 1985 − precies veertig jaar na de bevrijding van dit dorp − verleende Israël een Yad Vashem-onderscheiding aan Nieuwlande als collectief. Dit vanwege de unieke, collectieve hulpactie van de bevolking aan de Joden. Dit werd gevierd met aanwezige verzetsleden, onderduikers en bevrijders van weleer. Er is in het dorp een speciaal monument gemaakt met daarin een kopie van de oorkonde.

Tekst gaat verder onder de foto

Het Yad Vashem-monument in Nieuwlande (foto: RTV Drenthe/Nico Swart)

Nieuwlande heeft een rijke oorlogsgeschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog was het gewapende verzet er actief en dat niet alleen, ook werd er veelvuldig hulp geboden aan ondergedoken joden. Maar ook in veel andere Drentse dorpen en steden werd hulp geboden aan joodse medemensen.

Zuidwolde en Veenhuizen

In Herinneringscentrum Kamp Westerbork ontvingen Geuchien Kreuze uit Zuidwolde en Jan en Eef van der Linden uit Veenhuizen op 6 maart 2006 de hoogste onderscheiding van de staat Israël voor hulp aan Joden in de Tweede Wereldoorlog. Kreuze redde tientallen levens door als vrachtwagenchauffeur mensen uit Kamp Westerbork te smokkelen. Zelf overleefde hij de oorlog niet. De dochters van Jan en Eef van der Linden uit Veenhuizen kregen ook een Yad Vashem-medaille. Daarmee werden hun ouders postuum geëerd voor het opvangen van joodse onderduikers.

Lees ook: Yad Vashem-onderscheiding voor reddende engel Coby Blom

Peize

Anna Renema Hoekstra en haar inmiddels overleden man Luutzen uit Peize ontvingen de Yad Vashem-medaille omdat zij tijdens de Tweede Wereldoorlog het Joodse meisje Marion Kalker hebben gered. Onder de schuilnaam Doortje de Krijger verbleef het meisje tijdens de oorlogsjaren in het huis van het echtpaar Renema Hoekstra in het Friese Lollum. Tijdens de plechtigheid betoonde de eveneens aanwezige onderduikster nog eens uitgebreid haar dankbaarheid aan mevrouw Renema Hoekstra. Renema Hoekstra nam de onderscheiding op 1 september 2006 in ontvangst in het gemeentehuis van Noordenveld.

Dwingeloo

De Drents gereformeerde predikant Marten Geertsema is op 14 augustus 2007 postuum onderscheiden. Geertsema verspreidde in de Tweede Wereldoorlog de illegale krant Trouw en bestreed vanaf de kansel in de gereformeerde kerk van Dwingeloo de nazi's. Ook nam hij het joodse echtpaar Soesan-Brilleman in huis. In 1945 overleed hij in het concentratiekamp Neuengamme. Hij wordt door het Israëlische instituut Yad Vashem onderscheiden met de eretitel Rechtvaardige onder de Volkeren.

Lees ook: Illegale pers tijdens de oorlog

Nietap

Anje Boer-Knot uit Nietap heeft op 7 augustus 2009 postuum de Yad Vashem-onderscheiding ontvangen van de staat Israël. Tijdens de Duitse bezetting heeft ze de levens van drie Joodse vrouwen gered. Vertegenwoordiger van de ambassade van Israël Siegal Weissbein heeft de eremedaille en oorkonde die behoren bij de onderscheiding overhandigd aan haar zoon Hindrik Boer en kleinzoon Wim Boer. Van de ruim honderd joodse inwoners van Roden en Leek hebben dertien mensen de oorlog overleefd.

Nieuw-Balinge en Beilen

De echtparen Lowijs uit Nieuw-Balinge en De Vries uit Beilen hebben op 22 december 2011 in Zwolle postuum de Yad Vashem onderscheiding gekregen. Beide echtparen uit Midden-Drenthe hebben in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joodse mensen beschermd en gered. De onderscheiding werd in ontvangst genomen door hun kinderen.

Lees ook: Oorlogshelden uit Beilen krijgen na ruim zeventig jaar postuum de Yad Vashem-onderscheiding