Nieuwe foto's uit de Tweede Wereldoorlog geven een bijzonder beeld van Drenthe tijdens de oorlog.
Het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) riep mensen op om alle kiekjes uit die tijd naar het Drents Archief te brengen. En vandaag zijn er 25 uitverkozen voor een landelijk fotoproject. Die maken kans om deel te worden van een fototentoonstelling in de Tweede Kamer in Den Haag.
Een beeld zegt meer...
Historicus Michiel Gerding van het Drents Archief is verguld met de nieuwe foto's die zijn binnengekomen: "Er zijn bibliotheken vol geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Maar juist een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden."
Het Drents Archief werkte samen met Herinneringscentrum Kamp Westerbork en veel historische verenigingen om de foto's te verzamelen. Gerding: "En er kwamen ook particulieren langs die in de schoenendoos van oma allerlei foto's tegen waren gekomen."
Tekst gaat verder onder de foto
Er zijn niet veel foto's van het dagelijks leven tijdens de oorlog (foto: particuliere collectie Theo Steenbergen)
Assen, juni 1942
Op deze foto zie je een tenniswedstrijd om het Drents kampioenschap. De wedstrijd werd gespeeld bij tennisvereniging De Hertenkamp in het Asserbos. Aan de linkerkant zie je een rij Duitse Wehrmachtsoldaten. Waarschijnlijk applaudisseren zij voor tennister M. Voges, links op de foto. Zij was lid van de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (NSB). Tennister T. Lasonder, rechts op de foto, won uiteindelijk de wedstrijd.
Van het dagelijks leven tijdens de oorlog zijn niet veel foto's bekend. Een foto als deze is dus een welkome aanvulling op de collectie van onder meer het Drents Archief. Gerding: "Dit soort dingen, daar zoek je naar."
Tekst gaat verder onder de foto
Leden van een knokploeg van de NSB nemen een kijkje bij het hunebed in Rolde (foto: Drents Archief)
Rolde, 22 augustus 1941
Deze foto toont Arie Johannes Zondervan die het hunebed van Rolde bezoekt. Hij was tijdens de oorlog commandant van de Weerbaarheidsafdeling (WA) van de NSB. Dit was een soort knokploeg. In 1941 kwam Zondervan drie dagen naar Drenthe. In die tijd bezocht hij boerenbedrijven, veenwerkzaamheden en hunebedden. Hij woonde oefeningen bij van de plaatselijke WA-afdelingen en sprak de manschappen toe over de plichten van een WA-man.
Na de oorlog werd Zondervan na een mislukte ontsnappingspoging gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf. Toen hij in 1959 vrijkwam ging hij naar Duitsland en is er niets meer van hem vernomen.
Tekst gaat verder onder de foto
De viering van Chanoeka in een barak in Kamp Westerbork (foto: Herinneringscentrum Kamp Westerbork)
Westerbork, december 1942
Op deze foto zie je de chanoekia, de negenarmige joodse kandelaar, die aangestoken wordt in een woonbarak in Kamp Westerbork. De kinderen in beeld zijn lid van de jeugdvereniging van het kamp. Zij vieren Chanoeka, een joods feest dat acht dagen duurt. Elke avond liepen de kinderen van barak naar barak met de kandelaar. De viering van Chanoeka gaf de bewoners van de barakken een beetje licht en hoop.
De man die deze foto maakte was Rudolf Breslauer, een Duits-Joodse beroepsfotograaf. Hij had van kampcommandant Albert Gemmeker de opdracht gekregen om het dagelijks leven in Kamp Westerbork vast te leggen. In 1944 werd hij gedeporteerd naar Auschwitz en overleefde de oorlog niet.
Na-druppeleffect
Van de nieuwe foto's die ontdekt zijn via dit project, wordt een fototentoonstelling gemaakt. Deze gaat rondreizen door de provincie. De 25 foto's die vandaag zijn uitverkozen maken kans om deel te worden van de foto-expositie in de Tweede Kamer in Den Haag. Op 30 maart wordt bekend welke dat zijn.
In de Tweede Kamer wordt een tentoonstelling ingericht met 100 foto's, in het kader van 75 jaar vrijheid in Nederland. Je zou toch denken dat na 75 jaar alle foto's van de oorlog wel bekend zouden zijn. Gerding: "Dat blijkt niet zo te zijn. En ik ben ervan overtuigd dat er nu in een soort na-druppeleffect misschien nog wel meer foto's boven water komen."
