Bij de Oosterhesselerbrug werd in 1939 een verdedigingslinie opgesteld, bestaande uit twee kazematten en een anti-tankgeschutbunker, met daartussen loopgraven. Een van de kazematten stond ver na de oorlog jarenlang in de achtertuin van een woonboerderijtje, op honderd meter van de brug. Struiken overwoekerden het betonnen bouwwerk en bewoners gebruikten het als kippenhok of speelhuisje. De NAM bewaarde er zelfs even explosieven voor boringen.

Opknappen

Het was dus niet de bedoeling dat iedereen de bunker zomaar kan bekijken. Veel mensen uit de omgeving weten niet eens van het bestaan af. Daar wil de huidige bewoner verandering in brengen. Oud-militair Jos Ouwerling woont sinds anderhalf jaar in het huis met in de achtertuin de verscholen kazemat. Samen met historische verenigingen Aold Daol'n uit Dalen en De Klenckerheugte uit Oosterhesselen knapte hij de bouwval op.

'Belangrijk om te herinneren'

"Ik vind het belangrijk dat we dit herinneren", vertelt Ouwerling. "We hebben de tuin opgeknapt en een schuur gebouwd, en toen kwam de kazemat onder het groen vandaan. Het was helemaal verwaarloosd. De afgelopen zeven maanden hebben we hem opgeknapt. Hij staat eigenlijk in de berm langs een populaire fietsroute, dus hebben we een bankje ernaast gezet. Het informatiebord ervoor vertelt het verhaal van wat hier gebeurd is." Een QR-code op dat bord leidt je naar een website met nog meer informatie over de oorlog in de buurt van de Oosterhesselerbrug.

De beste indruk van waar de kazemat voor diende, krijg je binnenin. Herman Meijer van De Klenckerheugte loopt bukkend -de doorgang en het plafond zijn laag- de bunker in en wijst op de muur: "Dit zijn de instructies voor de schutters die hier gestationeerd waren", legt hij uit. Op de muur naast het eerste schietgat is geschreven hoe de soldaten bij goed en bij slecht zicht hun schoten zo precies mogelijk afstelden.

Op het instructiebord is nog steeds te lezen hoe de brug het best te verdedigen was
(foto; RTV Drenthe/Dylan de Lange)

"Vanuit deze kazemat kon de brug worden beschoten wanneer de Duitsers erover zouden gaan", weet Meijer. "Ik denk niet dat het Nederlandse leger de illusie had om het Duitse leger helemaal buiten te kunnen houden, maar het moest de invasie afremmen. Dat was de functie van deze kazemat." Henk Nijkamp van historische vereniging Aold Daol'n denkt dat het angstige opdrachten waren voor soldaten in de kazemat: "Je zat toch opgesloten, als de Duitsers wel de brug overkwamen."

Onthulling en rondleidingen

Vanmiddag onthult burgemeester Bert Bouwmeester de kazemat. Daarna hoopt Ouwerling dat zoveel mogelijk mensen, maar ook vooral schoolklassen een bezoekje komen brengen. "Het staat in mijn achtertuin en om erin te kijken, moet je dus door de tuin. Daarom heb ik er een hek neergezet, maar voorbijgangers mogen altijd aanbellen. Ik geef ook graag toelichting over het verhaal", aldus de oud-militair met een oorlogsbunker in zijn achtertuin.