Jacob Luitjens dankt zijn bijnaam 'de schrik van Roden' aan zijn gewelddadige optreden als landwachter.
Luitjens werd geboren in de stad Buitenzorg op Java - het buitenverblijf van de Nederlandse elite in Batavia - op 18 april 1919. Enige tijd later vestigde het gezin zich in Roden waar vader Steven als veearts werkte.
Zijn vader werd actief lid van de NSB en maakte propaganda voor de partij. "Een fel en agressief strijder voor de nieuwe orde, deze Luitjens, die, waar hij kon, propaganda maakte voor de NSB gedachte en het is helemaal niet onwaarschijnlijk dat zijn woorden op menig eenvoudige landbouwersgeest de beoogde uitwerking hebben gehad", aldus de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 17 april 1948.
Artikel over veearts Luitjens in de Provinciale Drentsche en Asser Courant (foto: Delpher)
Zo vader zo zoon
Ook zoon Luitjens was een fanatieke NSB'er. In 1944 werd hij lid van de Landwacht nadat eerdere pogingen om bij de SS te komen op niets waren uitgelopen vanwege een gebrekkige hand. Hij nam deel aan opsporingsacties en arrestaties en spoorde veel onderduikers en verzetsstrijders op.
Overgave
Direct na het einde van de oorlog gaf Luitjens zich aan bij de politie om te ontkomen aan vergeldingsacties van het verzet. Hij kwam in Kamp Westerbork terecht waaruit hij in 1947 wist te ontsnappen. Eerst reisde hij naar Duitsland en later naar Paraguay. In 1948 is hij bij verstek veroordeel tot levenslang voor het bieden van hulp aan de vijand. Begin jaren zestig verhuisde hij naar Vancouver waar hij les gaf in de plantkunde.
Ondertussen werd zijn vader in 1948 veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar.
Veroordeling
In 1982 wist 'Hunting Jack' Jack Kooistra, de oud-nazi-jager uit Leeuwarden, Luitjens op te sporen in Canada. Een zaak waar hij naar eigen zeggen trots op is. "Ik ben tien jaar bezig geweest om deze man naar Nederland te krijgen."
Lees ook: Jack Kooistra nog altijd trots op aanhouding Luitjens
In eerste instantie leverde een uitleveringsverzoek aan Canada niets op. Totdat de Canadese justitie zelf een onderzoek startte dat uiteindelijk leidde tot de uitwijzing van Luitjens in 1992. Hij kwam alsnog voor het gerecht in Assen en werd opnieuw veroordeeld tot een gevangenisstraf. Na tweeënhalf jaar kwam hij vrij.
Luitjens wilde terug naar Canada maar een verzoek voor een verblijfsvergunning aldaar werd afgewezen. Zijn vrouw ging tegen die uitspraak in beroep en in afwachting daarvan werd een uitspraak over een eerdere afwijzing van zijn aanvraag voor een Nederlandse verblijfsvergunning uitgesteld, aldus het Algemeen Dagblad van 30 november 1995.
Sindsdien is er weinig meer van Luitjens vernomen. Hij woonde mogelijk onder andere in Friesland maar waar hij precies verbleef en of hij nog in leven is, is onduidelijk.
