Wie wel eens in Nieuwlande komt, heeft het vast gezien: een mooi gemetseld muurtje met daarin een soort glazen kastje waar documenten in liggen.

Dit is het Yad Vashem-monument.

Yad Vashem

Yad Vashem of Jad Wasjem is de officiële staatsinstelling van Israël voor het herdenken van de Joodse slachtoffers van de holocaust en de redders van joden. De instelling is gevestigd in Jeruzalem. Yad Vashem betekent gedenkteken, de naam is ontleend aan Jesaja 56:5 in het Oude Testament.

Wat in Nieuwlande in het gemetselde muurtje te zien is, is een kopie van de Yad Vashem-oorkonde. Nieuwlande heeft een rijke oorlogsgeschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog was het gewapende verzet er actief en dat niet alleen, ook werd er veelvuldig hulp geboden aan ondergedoken joden. Vanwege deze unieke, collectieve hulpactie, werd op 11 april 1985 aan de gehele bevolking van Nieuwlande door de Israëlische ambassadeur Jaacov Nechushtan een ere-certificaat van het Israëlische instituut Yad Vashem uitgereikt.

 

Verzet in Nieuwlande

Johannes Post was de drijvende kracht achter het verzet in Nieuwlande. Hij werd geboren op 4 oktober 1906 in Hollandscheveld. Tijdens de bezetting liet hij zijn welvarende landbouwbedrijf in Oosterhesselen in de steek om zich geheel aan het verzetswerk te kunnen wijden. Hij speelde een belangrijke rol, met name in de landelijke Knokploegen. Post was leider van de KP in het Noorden van Nederland en ondernam veel sabotageacties en overvallen op distributiekantoren en gevangenissen. Op 16 juli 1944 werd Post in de duinen bij Bloemendaal door de nazi's gefusilleerd. De verzetsman werd begraven op de Erebegraafplaats in Overveen.

Documentaire

Het Oorlogs Informatie Centrum Drenthe heeft een documentaire gemaakt over Coba van der Helm. Op de boerderij van Jan en Annechien van der Helm in Nieuwlande zaten jarenlang drie joodse onderduikers: de familie Lelie en de advocaat Maurits Levie. De zus van Coba zou later met hun Nederlandse onderduiker Andries van Grondelle trouwen.

Bekijk hier de documentaire

'Het dorp dat zweeg, heeft veel te vertellen'

Wie meer wil weten over de oorlogsgeschiedenis van Nieuwlande, over de verzetshelden, de onderduikers en alle dorpelingen die geholpen hebben om de onderduikers veilig te houden, kan eens een kijkje gaan nemen in onderduikersmuseum De Duikelaar in het dorp. Daar zijn onder andere foto's, documenten, oorlogskranten en persoonsbewijzen te zien.