Bij het station in Assen is vanmiddag een monument onthuld ter herinnering aan de transporten die in de Tweede Wereldoorlog vanuit Kamp Westerbork over het spoor naar de vernietigingskampen in het Oosten gingen.

Het monument bestaat uit een zuil met portretfoto's en briefkaarten die uit de treinen zijn gegooid. Via een QR-code is informatie over de transporten te vinden. "Het valt op, je loopt er niet zomaar aan voorbij", zegt Guido Abuys van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

"De briefkaarten zijn laatste levenstekens die mensen geschreven hebben en uit de trein hebben gegooid. In de hoop dat ze bij familie terecht kwamen. Het zijn verhalen van mensen die symbool staan voor iedereen die uit Westerbork is doorgestuurd naar het oosten."

Route van Vervolging

Het monument is onderdeel van het project 'Route van Vervolging 1942-1944'. Het project bestaat uit een reeks markeringen bij stations langs de route die de treinen aflegden. Eerder zijn al markeringen geplaatst op de stations van Hoogezand-Sappemeer, Zuidbroek, Winschoten, Nieuweschans, Bunde, Weener en Leer. "De meeste van de 93 transporten uit Westerbork gingen via deze route op weg naar de vernietigingskampen", zegt Abuys. "Dan praat je over meer dan 100.000 mensen die zijn doorgestuurd." Ook op het station van Haren is vanmiddag een markering onthuld.

Het monument bij het station van Assen is eigenlijk de eerste markering van de route, maar de laatste die is geplaatst. Dat het monument pas nu wordt onthuld heeft te maken met de verbouwing van het station Assen. Daardoor moest het worden uitgesteld.

Ontsnapping

Jenny Stern uit Assen zag in 1942 hoe de aftakking van de spoorlijn bij Hooghalen naar Kamp Westerbork werd aangelegd. "Ze heeft een jaar in Westerbork gezeten", vertelt haar zoon Niek van der Oord, "maar wist met hulp van het verzet in Assen te ontsnappen uit Westerbork".

Ze overleefde de oorlog. Haar ouders en zus uit Assen werden wel op transport gesteld en overleefden de vernietigingskampen niet. "Het is terecht dat mensen die hier bij het station in- of uitstappen kunnen zien wat zich hier 75 jaar geleden heeft afgespeeld", zegt Van der Oord.

Tragische geschiedenis

Het is een tragische geschiedenis vindt Guido Abuys van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. "Eerst vertrek je uit Assen naar Kamp Westerbork en vervolgens ga je vanuit Westerbork door Assen op transport. Er zijn soms nabestaanden die langs de spoorlijn familieleden of vrienden hebben staan uitzwaaien. Dat moet doorverteld worden en daarom is dit monument zo belangrijk."