Wie een wandeling maakt door de Kale Duinen kan sinds vorige week stuiten op twee gedenkplaten. De platen herinneren aan bijzondere verhalen uit de Tweede Wereldoorlog.
Bij de uitkijktoren staat een gedenkplaat die vertelt over de familie Lezer. De joodse familie zit in de oorlog zo'n twee jaar ondergedoken in de bossen rond Oude Willem. Eerst 'wonen' de Lezers met ongeveer twintig mensen in schaftketen van Staatsbosbeheer bij Us Blau Hiem.
Omdat verraad op de loer ligt, worden alle onderduikers op andere plekken ondergebracht. De familie Lezer wordt daarbij geholpen door Albert Oosting en zijn zoon Arend, beiden boswachters.
Het verhaal van de familie Lezer en de familie Oosting is afgelopen april opgetekend door RTV Drenthe. Dat (langere) verhaal kun je hier teruglezen.
De Grenspoel
In het holst van de nacht worden een schaftkeet en alle spullen van de Lezers naar een nieuwe plek gebracht. Ze zitten dan ondergedoken in een (dan nog) dicht sparrenbos bij de Grenspoel, op de grens met Friesland. De Oostings wonen even verderop in Wateren en helpen de familie Lezer om te overleven.
De gedenkplaat voor de familie Lezer en de familie Oosting staat bij de uitkijktoren. Vanaf daar kijk je uit op de onderduikplek. De plaat staat bewust niet op de onderduikplek zelf, omdat de tapuit daar broedt. Volgens Staatsbosbeheer is die vogel gevoelig voor drukte. "Je moet dus wel even nadenken over de effecten van een op het oog simpel paneel. Gelukkig hebben we een mooie plek gevonden bij de uitkijktoren, want die verhalen moeten verteld worden", aldus Staatsbosbeheer.
Verhaal gaat verder onder de foto
De takken markeren de plek van de schaftkeet, waar de familie Lezer ondergedoken zat (Foto: RTV Drenthe/Roy van Gool)
Prins Bernhard Kazerne
De andere gedenkplaat herinnert leden van de Knokploeg Noord-Drenthe. Na een succesvolle overval op de gevangenis in Assen, moeten de verzetsstrijders onderduiken. De nazi's zijn namelijk op zoek naar de mensen die 'gevangenen' hadden bevrijd.
Er wordt een plek gebouwd in het bos, waar de leden van Knokploeg kunnen verblijven. Daar kunnen ze ook oefenen om uiteindelijk de bevrijders te kunnen helpen, die steeds dichterbij komen. Het boshol wordt gebouwd aan de rand van heideveld De Stoevert en wordt de Prins Bernhard Kazerne genoemd.
Vijftien tot twintig man komen bij de boshut, maar kunnen er niet allemaal blijven slapen. Sommigen van hen worden verderop opgevangen, in boerderij De Uilenhorst in Oude Willem.
Historische verenigingen
De Historische Vereniging Gemeente Diever en de Historische Vereniging Appelscha pleitten al jaren voor gedenkplaten bij de onderduikplek van de familie Lezer en bij de plaats van de vroegere Prins Bernhardkazerne.
Een van de mensen die uiteindelijk aanklopte bij de gemeenten Westerveld en Ooststellingwerf is Gerrie Oosting. Zijn vader en grootvader hielpen de familie Lezer tijdens de oorlog.
De gemeenten en Staatsbosbeheer kwamen uiteindelijk tot een akkoord, waarna de gedenkplaten zijn geplaatst. De provincie Drenthe nam de kosten op zich.
De gedenkplaat die herinnert aan de familie Lezer (Foto: Historische Vereniging Diever)
