De gemeente Hoogeveen kan volgens de SGP niet volstaan met het ontnemen van het ereburgerschap van burgemeester Jetze Tjalma. Ook de wijziging van de naam van het Tjalma-park is niet genoeg. Volgens SGP- fractievoorzitter Brand van Rijn moet Hoogeveen daarbovenop excuses aanbieden aan de Joodse gemeenschap.

Van Rijn dient hiertoe donderdag een motie in bij de behandeling in de raad van een onderzoek van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies naar de handelwijze van Tjalma. Van Rijn stelde eind vorig jaar de rol van Tjalma tijdens de oorlog aan de orde in de gemeenteraad. Hij baseerde zich op een onderzoek van de Hoogeveense historicus Albert Metselaar. Metselaar brengt binnenkort een eigen boek uit over de handelwijze van Tjalma tijdens de oorlog.

Lijsten samengesteld

Tjalma overhandigde binnen een week na de bezetting al een lijst met de namen en adressen van de Joodse inwoners van de gemeente. Dat was op zijn eigen initiatief. Toen later de joden werden weggevoerd tipte hij de Duitsers vervolgens nog over een 'vergeten' Joodse patiënt in het Bethesda-ziekenhuis. 165 Hoogeveense Joden werden vervolgens vermoord door de Duitsers.

Op grond van het NIOD-onderzoek dat burgemeester Loohuis dit jaar liet uitvoeren, concludeert Loohuis dat Tjalma nooit het ereburgerschap had mogen krijgen. Want de gemeente wist destijds niet dat Tjalma kort na de oorlog binnenskamers een ernstige berisping had gekregen van toenmalig minister Beel. Tjalma voldeed dus niet aan de voorwaarde dat hij van onbesproken gedrag had moeten zijn.

Excuses Mark Rutte

Begin dit jaar sprak premier Mark Rutte bij de Nationale Holocaust Herdenking zijn excuses uit voor het handelen van de overheid tijdens de oorlog. Teveel functionarissen deden wat van hen werd gevraagd, zei Rutte. Maar Tjalma ging verder dan dat.

SGP-er Van Rijn vindt dat er nu ook excuses moeten komen. "Waar wij teleurgesteld over zijn is dat er geen enkel moment gesproken wordt over excuses aan de Joodse gemeenschap. Door zijn handelen is de Joodse gemeenschap weggevoerd en voor een groot deel niet terug gekomen. Dat Tjalma-park en zijn ereburgerschap heeft later bij de Joodse gemeenschap kwaad bloed gezet. En nu zouden wij zonder excuses aan te bieden dit besluiten. Dan kun je op 4-mei niet oprecht herdenken."

Afstand nemen van Tjalma

Burgemeester Loohuis zou de excuses 'in passende bewoordingen' moeten uitspreken volgens Van Rijn. "Hij is de burgervader en moet afstand nemen van wat Tjalma gedaan heeft destijds. Goed maken kun je het niet." Loohuis wil geen commentaar geven op het voorstel van Van Rijn. Hij vindt dat eerst de gemeenteraad een oordeel moet geven.

Volgens Van Rijn moet uiteindelijk bij de keuze van een nieuwe naam voor het Tjalma-park de Joodse gemeenschap worden ingeschakeld. "Daarbij moet een verbinding gevonden wordt tussen de Joodse gemeenschap en de Hoogeveense gemeenschap. Laat de straatnamencommissie met hen contact opnemen en laten ze samen tot een passende naam komen."

Lees ook: Hoogeveen ontneemt voormalig burgemeester Tjalma ereburgerschap

Lees ook: Burgemeester Tjalma van Hoogeveen was 'fout' in de oorlog