Het Oorlogs Informatiecentrum Drenthe (OICD) heeft in 2014/2015 een serie van 10 documentaires gemaakt naar aanleiding van een oorlogsmonument.
Het gaat om levende herinneringen en aangrijpende getuigenissen, opgetekend uit de mond van hen die het meemaakten. Achter elk monument gaat een aangrijpend verhaal schuil. Een verhaal dat wel verteld en nooit vergeten mag worden.
MIEN OORLOG: ROELOF OOSTING
Zussen Geesje en Dinie weten nog precies dat hun broer Roelof Oosting moest vluchten wegens hulp aan onderduikers. Hij vertrok uit Westdorp en kwam nooit meer terug. Een tijd lang was hij ondergedoken bij Gerhard Taatgen thuis, aan de Steendijk in Assen.
Roelof en zijn kompaan Albert Bijlsma werden bij een overweg in Assen opgepakt met een illegale radio. Op 18 september 1944 zijn ze op het Zeijerveld doodgeschoten. Bij het monument dat daar is opgericht herdenkt Gerhard Taatgen ze nog elk jaar op 4 mei. Hij zegt: ’Levend zijn de doden zolang we hen herdenken’.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: JAN RENGENIER DIJKSTERHUIS
‘Je vader kan nog terug komen, hij zit misschien in een Russisch krijgsgevangenen kamp’. Dat was de hoop die Jinke ten Napel-Dijksterhuis nog een tijdje heeft gehad. Maar niets was minder waar. Haar vader Jan Rengenier Dijksterhuis was als lid van het verzet in september 1944 in Groningen opgepakt en nog diezelfde maand met 11 anderen in het Kamp Westerbork doodgeschoten en in het crematorium aldaar verbrand.
De moeder van Jinke Dijksterhuis sprak er thuis niet over. Gelukkig overleefden de twee Joodse gevangen die de crematies moesten uitvoeren de oorlog en konden ze aanwijzen waar de as was begraven. Na de oorlog werd de urn met de as van Jan Dijksterhuis met 44 andere in Westerbork gefusilleerde en gecremeerde verzetsstrijders bijgezet op de begraafplaats Esserveld in Haren.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: ONDERDUIKERS IN ZUIDLAREN
Zuidlaren is in de oorlog een slaperig dorpje. Totdat de Duitsers het hoofdkantoor van het Noordelijk Sanatorium confisqueren. Later krijgen Jan Siert en Eny Drenth onderduikers. Jan wil wel in het verzet, maar geen wapen dragen. Dus rijdt hij met zijn vrachtwagentje onderduikers rond. En de meesten krijgen ook onderdak. Ze leven voortdurend onder hoogspanning.
Onderduikers worden via een zijraampje het kleine huisje binnen gesmokkeld. Het is een komen en gaan. In de laatste dagen van de oorlog hebben ze wel 7 man tegelijk in huis. Eny Drenth: "Dat was na de spoorwegstaking. Maar toen zat de ene helft van Nederland bij de andere helft ondergedoken." Eny - inmiddels 98! - wil van een heldenrol niets weten: "Je bent niet flink, je bent bang. Moed wordt uit angst geboren. Omdat je bang bent, en dat wil je niet. Dus dan heb je een groot woord. En dan durf je wel."
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: DE ONDERDUIKHUT VAN ANLOO
Een gat in de grond, afgedekt met plaggen. Midden in het bos, terwijl de reeën over het dak liepen. Een ingang met een bocht erin, om te voorkomen dat de Duitsers licht zagen. Maar ze roken wel de geur van wildbraad. Dus werd het onderduikhol ontdekt. En zo werd de schuilplaats uiteindelijk een martelplek en een massagraf.
Douwe de Vries heeft een camera. En zo is er een film in een film. Over een markante plek die oogt als een avontuur, maar eindigt als een tragedie. Zowel Janna Schreuder als Jacob de Vries vertellen over hun beider vader die daar ondergedoken hebben gezeten. Uiteindelijk zou Douwe de Vries de dans ontspringen. Maar Piet Schreuder werd gepakt en gruwelijk gemarteld in het Scholtenhuis.
Janna Schreuder: "Oorlogen zijn smerig. Nog steeds en altijd al geweest. En Anloo is daar een extreem voorbeeld van. Ik vind dat het goed is dat mensen weten wat er gebeurd is. En waar dat in kan ontaarden. Als mensen zich gerechtvaardigd voelen en het mag van hogerhand, dan doen ze zulke dingen. En dat is iets waar je op bedacht moet zijn."
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: ROELI ROELFSEMA
Chirurg en gynaecoloog Johan Roelfsema uit Meppel is een van de eerste slachtoffers van de Silbertannermoorden. Hij wordt op 29 september 1943 in koelen bloede door drie SS-ers doorgeschoten op de Munnikenweg in Ruinen. Zijn vrouw is op dat moment net zwanger. Het is een zoon, Roeli. Een zoon die Johan Roelfsema nooit zal kennen.
Johan Roelfsema genas Duitsers en Nederlanders, Joden en onderduikers. Vriend en vijand, zonder aanzien des persoons. Maar hij stak zijn minachting voor de bezetter nimmer onder stoelen of banken. Dat werd hem fataal toen de Duitsers een slachtoffer zochten voor represailles van de Ondergrondse.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: DE KINDEREN VAN JOHANNES POST
Johannes Post, Drents verzetsheld. Hij bracht illegale lectuur rond, vergaarde distributiebonnen, vervalste persoonsbewijzen, bood joden en verzetsstrijders onderdak en bood gewapend verzet. In Havelte is een kazerne naar hem vernoemd.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: COBA VAN DER HELM
Op de boerderij van Jan en Annechien van der Helm in Nieuwlande zaten jarenlang drie Joodse onderduikers: de familie Lelie en de advocaat Maurits Levie. Coba van der Helm kan het zich nog levendig voor de geest halen. Later zou Coba's zus Stientje nog trouwen met hun Nederlandse onderduiker Andries van Grondelle.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: BOUKE DE JONGE
Groeide op in Eeserveen. Daar was in de nadagen van de oorlog genoeg te beleven. Spannend, die bevrijding. En al het spul dat daarna achterbleef. Totdat in de zomer van 1945 drie vriendjes het leven lieten. De Duitse munitie die ze hadden gevonden ontplofte plotseling.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: PIET POMP
Piet Pomp ziet het nog zo gebeuren. Die eindeloze luchtgevechten in het zwerk boven Nieuw Dordrecht. Op leven en dood, want maar al te vaak stortten er vliegtuigen naar beneden. Net als die keer dat zijn huis bijna was afgebrand. Nee, dat vergeet je nooit.
Bekijk hier de documentaire.
MIEN OORLOG: FLOOR AUKEMA
Floor is nog jong als zijn vader in 1944 wordt opgepakt en nooit meer terugkomt. Gestorven aan - waarschijnlijk - uitputting en bronchitis in Neuengamme. Toch weet Floor zich nog het nodige te herinneren van de felle, onverzettelijke vrijdenker. Al werden de kinderen zoveel mogelijk buiten het verzet gehouden.
Bekijk hier de documentaire.
