Het onderduikershol is al twee jaar gerestaureerd, maar door corona werd de officiële opening uitgesteld. Nu was er toch een bijeenkomst met familieleden van de onderduikers en van de verzetsstrijders die de onderduikers hielpen te overleven.
In heel Drenthe zijn onderduikersholen te vinden, maar die in Valthe is de bekendste.
In het najaar van 1942 moeten alle Joden in Emmen zich verplicht melden om, zogenaamd, te gaan werken in een werkkamp. Degene die zich melden komen om het leven in een vernietigingskamp. Enkele duiken onder en komen bij kippenboer Bertus Zefat in Valthe terecht. Toen het daar niet veilig bleek, vluchtten ze het bos in en maakten een hol. Na enkele maanden werd de plek per ongeluk ontdekt, maar dit bleef zonder gevolgen. Wel besloten de onderduikers een tweede schuilplek te maken, even verderop in het bos. Met behulp van een groep helpers wisten de onderduikers te overleven tot aan de bevrijding van Drenthe op 11 april 1945. Bertus Zefat werd in de zomer van 1944 vermoord nadat hij weigerde de schuilplaats prijs te geven.
Finy Stulemeijer (foto:RTV Drenthe)
Ook Finy Stulemeijer was vanmiddag bij de heropening. Haar vader, Aaltjo Oldenborger, was een van de helpers. Voor Stulemeijer is de plek nog steeds heel indrukwekkend. "Vooral in de latere jaren van zijn leven praatte hij veel over zijn ervaringen. Dat was best wel heftig. Hoe ouder je zelf wordt, hoe meer je beseft in welk gevaar die mensen verkeerden. Daar kunnen wij ons geen voorstelling van maken."
"Daarom mag dit verhaal nooit verloren gaan", voegt Anita Westerink eraan toe. Ze is van het Comité 4 mei Valthe-Klijndijk. "Het was een ontzettende verschrikking en hopelijk maken we dit nooit meer mee."
Gevaar voor eigen leven
Als onderdeel van de heropening wordt het nabijgelegen fietspad vernoemd naar een oudoom van Westerink, Henderik Roelof Westerink. Die hielp eveneens de bewoners van het onderduikershol. "Ik ben opgegroeid met mijn familiegeschiedenis", vertelt ze. "Dat mijn familienaam nu op het bord prijkt is heel bijzonder. Hij verdient dit ook. Hij wilde zelf nooit eer voor wat hij heeft gedaan, maar het is heel bijzonder dat je drie jaar lang mensen verzorgt in het bos met gevaar voor eigen leven."
Lees ook:
Renovatie onderduikershol Valthe voltooid: 'Het verhaal moet verteld blijven worden'
Geheim onderduikershol in Valthe nu voor iedereen toegankelijk