Wie goed naar het landschap kijkt, kan daarin veel sporen van de geschiedenis nog herkennen. Zo ook in het Leggelderveld, waar de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de Frieslandriegel doorheen trokken.

De Frieslandriegel was een meer dan honderd kilometer lange tankgracht, die van Zwolle naar Delfzijl liep. De Duitsers waren aan het einde van de oorlog bang voor een geallieerde inval vanuit het westen. Er lag al een verdedigingslinie van Zwitserland tot Zwolle, maar de geallieerden zouden die kunnen omzeilen door via Drenthe en Groningen te komen.

Duizenden arbeiders

Voor de aanleg van de lange, diepe tankgracht waren veel gravende handen nodig. Daarvoor 'rekruteerden' de Duitsers duizenden Nederlandse burgers. "Er zijn vooral verhalen uit Friesland, waar in Harlingen en Franeker mensen 's ochtends werden opgepakt. Het maakte niet uit of je op sloffen of je klompen was: je werd op de tram gezet naar Hijkersmilde en daar verdeeld", vertelt historicus Jan Bruggink.

De tekst gaat verder onder de foto


Mannen graven een tankgracht (foto: Bundesarchiv_Bild_101I-590-2332-26,_Im_Westen,_Ausheben_eines_Grabens)

Sporen in de natuur

In veel Drentse natuurgebieden zie je nog sporen van de tankgracht en loopgraven. Zo kun je ook door de oude loopgraven lopen op het Balloërveld en bij Hoogersmilde. De Duitsers hadden overigens uiteindelijk vrij weinig aan de tankgracht. "De geallieerden besloten op te rukken langs de linies, in plaats van uit het westen. Waar ze toch over de tankgracht heen moesten, gooien ze hem gewoon dicht met een bulldozer", vertelt Bruggink.

Leggelderveld

Op landbouwgrond en bouwlocaties zijn de loopgraven en de tankgracht na de oorlog dichtgegooid, maar in de natuur bleef de geschiedenis bewaard. Bruggink: "Door het weer zijn de meesten vervallen, maar in het Leggelderveld maakt Natuurmonumenten de tankgracht weer zichtbaar en hij wordt ook weer onderhouden. Daar word ik heel gelukkig van."