Lupers parachute opende in de nacht van 7 mei 1944 niet toen zijn vliegtuig werd geraakt door Duits afweergeschut. De 24-jarige Amerikaanse piloot werd na zijn val uit het vliegtuig gevonden in een veld bij Meppen, niet ver van de plek waar het vliegtuig neerstortte.

Om die gebeurtenis te herdenken werd vandaag een plaquette onthuld bij de 'Anne de Vrieshoek' bij Meppen. De nieuwe Coevorder burgemeester Renze Bergsma had de eer om samen met een verre achterneef van de gevallen piloot het doek van het monument te lichten. "Herdenken is bijzonder", vond Bergsma. "We moeten de gevallen helden eren en beseffen dat vrijheid niet vanzelf komt. We moeten ervoor blijven strijden."

Wel gebogen, niet gebroken

De plaquette is een gezamenlijk initiatief van Kees van Dijk, Berco Hoegen en Jan Tienstra van belangenvereniging De Lange Möpper uit Meppen en historicus Marcel Zantingh. Zantingh schreef vorig jaar het boek Wel gebogen, niet gebroken, over onbekende verhalen uit de Tweede Wereldoorlog in de gemeente Zweeloo en omstreken, de regio waar Zantingh zelf opgroeide. "Ik kende dit verhaal niet, pas toen ik onderzoek voor mijn boek deed kwam ik het verhaal van piloot Luper tegen."

Familiegelijkenis

De historicus deed ook onderzoek naar familie van de piloot. Erg veel was er niet over bekend. Luper werd in Zweeloo begraven en herbegraven op de Amerikaanse militaire begraafplaats in het Limburgse Margraten. in 1948 werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar Amerika en herbegraven in Grant in de staat Oklahoma. Toch kwam de historicus op het spoor van een verre achterneef van Arch Luper; Christopher Luper. Die blijkt zelf ook in het Amerikaanse leger te hebben gediend, net als zijn vader en opa deden. Hij is gestationeerd geweest in Duitsland en woont nu met zijn gezin in Duitsland. Zijn vrouw komt uit Nederland en zijn zoon studeert op dit moment in Nederland.

Tot een jaar geleden wist Christopher Luper niets af van de piloot Arch Luper of van het feit dat hij is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met zijn vrouw en zoon was hij bij de onthulling van de plaquette aanwezig. Ze zijn 'geëmotioneerd en trots' dat er speciaal voor Arch Luper een monument is gemaakt.

"Hij was piloot", zegt Christopher Luper, "dat wilde ik vroeger ook altijd worden. Dan zit het misschien toch in de genen." Op de foto van de plaquette is een duidelijke familiegelijkenis te zien tussen Christopher en Arch Luper. Dezelfde neus, vorm van het hoofd en ogen.

Niks gezien, alleen gehoord

Bij de onthulling is ook de 89-jarige Jans uit Zweeloo aanwezig, samen met zijn zoon. Hij weet te vertellen dat de piloot op het hekje van hun land is gevonden die ochtend. Jans was 12 jaar oud en kan zich het voorval nog goed herinneren. "Maar ik heb het zelf niet gezien, want ik durfde daar niet naartoe te gaan. Ik wilde geen gedonder met de Duitsers."

Na afloop van de plaquette-onthulling reist het hele gezelschap af naar de plek waar het vliegtuig is neergestort. Het is een fikse wandeling door het bos terwijl het regent, maar iedereen gaat mee, ook burgemeester Bergsma.

In het bos is duidelijk een grote krater geslagen. Zelfs na meer dan 75 jaar is de impact van de vliegtuigcrash nog zichtbaar. Verwonderd en stil staart iedereen naar het gat en vervolgens naar boven naar het bladerdek van de bomen terwijl de regen stilletjes op de bladeren tikt. Het verleden komt ineens veel dichterbij. "Ik ben onder de indruk van vandaag", zegt Bergsma. "Van deze geschiedenis, van deze plek en van de mensen die het georganiseerd hebben."